Ông Trí,ÔngNguyễnCaoTríchiếmđoạttriệuUSDcủabàTrươngMỹLanthếnàtrangnguyen.edu.vn vào thi 53 tuổi, là bị can duy nhất trong 86 người bị Cơ quan Cảnh sát điều tra, Bộ Công an, đề nghị truy tố tội Lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản trong vụ án xảy ra tại Tập đoàn Vạn Thịnh Phát và Ngân hàng SCB.
Ông Trí sở hữu hệ sinh thái Tập đoàn Capella có 28 công ty con hoạt động trong lĩnh vực bất động sản, kinh doanh nhà hàng, khách sạn và một Tập đoàn giáo dục Văn Lang với 7 đơn vị thành viên. Cả hai hệ sinh thái đều do ông Trí nắm quyền Chủ tịch HĐQT.
Ngoài ra, ông Trí còn tham gia HĐQT SaigonBank từ tháng 10/2019. Tháng 6/2021, ông mua vào gần 580.000 cổ phiếu SGB - tương đương 0,19% vốn điều lệ ngân hàng. Đến ngày 19/1, SaigonBank thông báo ông Trí "đương nhiên mất tư cách" thành viên HĐQT ngân hàng này.
Ông Trí quen Chủ tịch tập đoàn Vạn Thịnh Phát - Trương Mỹ Lan, từ năm 2017, sau đó hợp tác đầu tư một số dự án bất động sản và mua cổ phần công ty. Theo cơ quan điều tra, ông này đã nhiều lần nhận tiền của bà Lan, tổng cộng 1.000 tỷ đồng, thông qua ba hình thức là chuyển nhượng 65% vốn điều lệ Công ty Cao su Công nghiệp, mua 100% vốn điều lệ Công ty Sài Gòn Đại Ninh và đầu tư dự án tại huyện Hải Hà tỉnh Quảng Ninh.
Ông Nguyễn Cao Trí tại một talkshow trong năm 2020. Ảnh: Hoàng Phong
Những cuộc mua bán hàng chục triệu USD không có biên nhận
Công ty Cao su Công nghiệptiền thân là doanh nghiệp thuộc sở hữu Nhà nước nhưng sau đó cổ phần hóa từ năm 2017-2018. Ông Trí sở hữu hơn 30% vốn điều lệ.
Theo kết luận điều tra, tháng 12/2017, ông Trí thống nhất chuyển nhượng cho bà Lan 65% vốn điều lệ với giá 45 triệu USD. Bà Lan đã thanh toán 21,25 triệu USD (gần 500 tỷ đồng) để mua toàn bộ 30% vốn điều lệ Trí đang sở hữu. Nhằm hợp thức hóa, Trí chỉ đạo những người đứng tên hộ ký hợp đồng ủy thác đầu tư để chuyển toàn bộ cổ phần cho bà Lan thông qua người đại diện. Không ghi giá chuyển nhượng.
Nhà chức trách xác định, việc ủy thác đầu tư này thực chất là mua bán cổ phần chưa được chuyển nhượng. Hợp đồng ủy thác là thỏa thuận cá nhân giữa Trí và bà Lan, không báo cáo Công ty Cao su Công nghiệp. Tất cả tiền đều do bà Lan bỏ ra.
Với Công ty Sài Gòn Đại Ninh, từ khi thành lập đến nay chỉ được cấp giấy chứng nhận đầu tư một dự án là Khu đô thị thương mại, du lịch, nghỉ dưỡng sinh thái Đại Ninh tại huyện Đức Trọng, tỉnh Lâm Đồng. Công ty do bà Phan Thị Hoa làm chủ tịch HĐQT kiêm Tổng giám đốc, không liên quan đến ông Trí.
Đến năm 2020, Trí ký hợp đồng với bà Hoa thỏa thuận về việc mua lại 100% vốn điều lệ với giá 5.000 tỷ đồng. Sau nhiều lần mua bán, Trí đã sở hữu thành công 58% vốn điều lệ, trở thành người đại diện theo pháp luật của Sài Gòn Đại Ninh và đã thanh toán cho bà Hoa 2.230 tỷ đồng.
Chen chân thành công vào công ty sở hữu "siêu dự án" này, ông Trí lập tức thỏa thuận bán lại cho bà Lan 100% vốn đang sở hữu với giá 3.000 tỷ đồng. Bà Lan sau đó 5 lần chuyển tiền đặt cọc cho Trí với tổng cộng 20 triệu USD (khoảng 460 tỷ đồng) và 127 tỷ đồng. Tuy nhiên, bà Lan sau đó đổi ý không mua cổ phần của Sài Gòn Đại Ninh nữa nên chuyển một triệu USD đặt cọc và 127 tỷ đồng thành mua 10% vốn điều lệ Công ty Văn Lang, Trí khai.
Về hợp tác đầu tư dự án khu công nghiệp tại huyện Hải Hà giữa Trí và bà Lan, cơ quan điều tra xác định, giữa năm 2020 Công ty CP Tập đoàn Bến Thành Holdings group của Trí xin nghiên cứu đầu tư dự án này và được UBND tỉnh Quảng Ninh chấp thuận. Trí sau đó đồng ý cho bà Lan cùng tham gia.
Sau khi đã chuyển 9,5 triệu USD (220 tỷ đồng), bà Lan thay đổi ý định, không tiếp tục tham gia dự án mà đề nghị chuyển số tiền trên cùng một số khoản khác để mua 10% vốn điều lệ Công ty Văn Lang.
Nhà chức trách cáo buộc, cả ba khoản tiền đầu tư trên đều không có giấy tờ, biên nhận nên tháng 1/2021, Trí gặp bà Lan chốt "đã cầm 1.000 tỷ đồng" (827 tỷ đồng gốc và 173 tỷ tiền lãi) của bà này. Để Chủ tịch Vạn Thịnh Phát tin tưởng, Trí đồng ý chuyển nhượng 10% vốn điều lệ Công ty Văn Lang cho người đại diện của bà Lan đứng tên.
Tuy nhiên, sổ sách kế toán của công ty không ghi nhận việc chuyển nhượng vốn điều lệ trên. Tháng 10/2022, sau khi bà Lan bị bắt giam, Trí chỉ đạo trợ lý soạn thảo các văn bản điều chỉnh giá và thanh lý toàn bộ hợp đồng chuyển nhượng đã ký trước đó. Mục đích làm việc này của Trí nhằm xóa bỏ quyền sở hữu tại Công ty Văn Lan của bà Lan để chiếm đoạt tiền.
Ban đầu, tại cơ quan điều tra, ông Trí khẳng định không nhận khoản tiền nào và còn có nhiều đơn gửi đi các nơi cho rằng "bị bà Lan bôi nhọ danh dự". Hiện, ông này đã thừa nhận hành vi và đã nộp 640 tỷ đồng để khắc phục hậu quả.
Bà Trương Mỹ Lan lúc chưa bị bắt.
Trong vụ án này, bà Trương Mỹ Lan bị đề nghị truy tố 3 tội: Đưa hối lộ, Vi phạm quy định về hoạt động của ngân hàng và Tham ô tài sản.
41 lãnh đạo, cán bộ Ngân hàng SCB; 15 cựu cán bộ Ngân hàng Nhà nước; 3 cựu cán bộ Thanh tra Chính phủ; một cựu cán bộ Kiểm toán Nhà nước bị đề nghị truy tố về các tội Tham ô tài sản, Nhận hối lộ, Lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ, Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọngvà Vi phạm quy định về hoạt động của ngân hàng.
Nhà chức trách cáo buộc bà Lan đã sử dụng SCB để huy động vốn, sau đó chỉ đạo người tại SCB và Vạn Thịnh Phát lập hồ sơ hợp thức hóa như một khoản vay để rút tiền. Cơ quan điều tra cho hay dù áp dụng "cách tính có lợi cho bị can" nhưng số tiền bà Lan chiếm đoạt đặc biệt lớn - lên đến 304.096 tỷ đồng của SCB. Đây được xác định là tiền người dân, khách hàng gửi.
Số tiền này đến nay ngân hàng không thể chi trả và còn phát sinh lãi hơn 129.372 tỷ đồng. Như vậy, bà Lan bị cáo buộc gây thiệt hại tổng cộng hơn 415.000 tỷ đồng.
So với quy mô GDP Việt Nam tới cuối quý III năm nay (4,7 triệu tỷ đồng), số tiền 304.096 tỷ đồng mà bà Trương Mỹ Lan bị cáo buộc chiếm đoạt tương đương 6%; nhiều hơn vốn hóa của 9/10 doanh nghiệp lớn nhất sàn chứng khoán hiện nay, chỉ đứng sau vốn hóa của Vietcombank (mã VCB).
Còn theo Real Time Billionaires ngày 18/11/2023 của Forbes, Việt Nam có 5 tỷ phú USD: Chủ tịch Vingroup Phạm Nhật Vượng (4,5 tỷ USD); CEO VietJet Air Nguyễn Thị Phương Thảo (2,3 tỷ USD); Chủ tịch Hòa Phát Trần Đình Long (2,2 tỷ USD); Chủ tịch Techcombank Hồ Hùng Anh (1,3 tỷ USD) và Chủ tịch Thaco Trần Bá Dương (1,5 tỷ USD).
Như vậy, số tiền 12,53 tỷ USD bà Trương Mỹ Lan bị cáo buộc chiếm đoạt của SCB lớn hơn tổng tài sản của cả 5 tỷ phú Việt Nam (hiện ở mức 11,8 tỷ USD) và gấp 3 lần tài sản của người giàu nhất Việt Nam - ông Phạm Nhật Vượng.